“Dat heeft het tegenovergestelde effect”: experts over eerste speech van Vlaams minister-president Diependaele

“Dat heeft het tegenovergestelde effect”: experts over eerste speech van Vlaams minister-president Diependaele

Kersvers minister-president Matthias Diependaele (N-VA) stond maandagnamiddag voor zijn vuurdoop in het Vlaams Parlement: het brengen van een regeringsverklaring. Kon Diependaele zich daarbij bewijzen als een charismatische leider? Wij vroegen het aan twee communicatie-experts. “Het leek wel ChatGPT die een tekst voorlas”

“Het is een hele eer om hier vandaag te staan als minister-president van Vlaanderen. Wij krijgen met deze ploeg de kans om de Vlaamse natie verder vorm te geven, en naar nieuwe hoogtes te tillen.” Met die woorden opende Matthias Diependaele (N-VA) zijn regeringsverklaring, die op het nippertje nog een “Septemberverklaring” kan genoemd worden, in het Vlaams Parlement. Strak in het pak en met de tekst voor hem op zijn spreekgestoelte deed hij vervolgens thema na thema de plannen van de nieuwe Vlaamse regering uit de doeken. 

Matthias Diependaele

De speech, die ongeveer een half uur duurde, gold als een soort vuurdoop. Maar echt bevlogen kwam Diependaele daarbij niet over, zagen experts. “Ik was best ontgoocheld in de manier waarop hij het bracht. Het leek wel ChatGPT die een tekst voorlas”, zegt Johanna Dumon van In Balance. Dumon, die cursussen geeft in publiek spreken en ook regelmatig politici coacht, zag hoe de aandacht van het publiek geleidelijk aan verzwakte. Communicatiestrateeg Raf Weverbergh van FINN Agency geeft haar gelijk: “De Belgische politiek kent weinig goede redenaars. En het is duidelijk dat ook Diependaele op dit moment nog geen topspeecher is.”

“Diependaele is al niet zo groot, maar hij maakte zich tijdens zijn speech nog kleiner”
Johanna Dumon - Coach publiek spreken

Regeringsverklaring Matthias Diependaele

Geen gebruik van handen

Om te staven wat ze bedoelt, verwijst Dumon onder meer naar de lichaamshouding van de kersverse minister-president. “Diependaele is al niet zo groot, maar hij maakte zich tijdens zijn speech nog kleiner. Zijn rechterschouder oogde gespannen, zijn hoofd bleef altijd een klein beetje naar beneden gekanteld en zijn handen kwamen niet van het spreekgestoelte af. Terwijl het gebruik van handen juist een van dé manieren is om je publiek te verbinden aan de boodschap.” 
“Zijn handen kwamen niet van het spreekgestoelte af”, zag communicatie-experte Johanna Dumon.

Ook zijn ogen konden de boodschap niet versterken, zag Dumon. “Hij keek af en toe wel op, maar niet op de juiste momenten. De bedoeling is dat je dat doet na een belangrijke boodschap, om die te bevestigen aan je publiek. Maar hij keek op, op een manier die bijna ritmisch leek, soms zelfs in het midden van een woord. Dat heeft het tegenovergestelde effect en verzwakt eigenlijk wat je zegt.” 

Maar hoe zat het dan met zijn stem? Kon hij daar wel indruk mee maken? “Nee, ook daar liep het grondig verkeerd”, vindt Dumon. “Hij maakte gebruik van een stereotiep intonatiepatroon dat telkens terugkwam. Er zat geen passie, geen emotie in zijn stem. Terwijl dat is wat mensen boeit en verwachten van een leider. Je moet enthousiasme uitstralen bij thema’s waar je enthousiast van wordt, kwetsbaarheid bij thema’s waar je twijfels bij hebt. Hij wilde ook te veel info geven binnen de voorziene tijd. Daardoor ging zijn spreektempo de hoogte in. Meer stiltes hadden de boodschap kunnen versterken.” 

“Hij keek af en toe wel op, maar niet op de juiste momenten”, klinkt het.

Amper voorbereiding 
Al zien beide experts ook wel verzachtende omstandigheden voor het belabberde optreden. Er was de tijdsdruk, waardoor Diependaele waarschijnlijk niet of amper de tijd heeft gekregen om zijn speech voor te bereiden. En er was ook de weinig dankbare tekst. Weverbergh: “Charisma komt voor een heel groot deel voort uit inhoud en die heeft Diependaele in dit geval niet geholpen. Die regeringsverklaring is een soort waslijst van projecten die men gaat ondernemen, dat zijn allerlei legoblokken waarmee je onmogelijk een Disney-kasteel kan bouwen. Het was ook heel duidelijk dat de speech het resultaat was van een compromis tussen drie partijen. Het is moeilijk om heel wervend te zijn in een tekst waarin je vooral moeite doet om niemand te bruuskeren.” 

Dumon erkent dat, maar vindt wel dat de speechwriters beter hadden kunnen doen. “Er is een groot verschil tussen schrijftaal en spreektaal, en dit was heel duidelijk schrijftaal. De zinnen waren veel te lang en er waren geen pauzemomenten ingebouwd. Dat maakte ook dat hij naar het einde toe af en toe over zijn woorden begon te struikelen.”

Dumons conclusie? “Op het vlak van charisma en leiderschap gaan we voorlopig geen stap vooruit, maar het goede nieuws is dat dat iets is waar heel snel aan gewerkt kan worden. Diependaele heeft zeker nog groeipotentieel.”

Het Nieuwsblad - Gilles Liesenborghs - 30 09 2024 om 20:42