Op weg naar een burnout? De 4 burn-out types

Extra tips voor wie nu al tevreden is

• Maak een realistische planning en hou rekening met de tijd die bepaalde activiteiten vragen.
• Geniet bewust van elk moment.
• Breng zelf structuur aan in je leven. Wacht niet tot anderen dat voor jou doen.
• Stel jezelf regelmatig de vraag: wie ben ik en wat is voor mij een uitdaging?
• Zorg voor een evenwicht in je denken, voelen en doen
• Maak bewuste keuzes oa door je telkens opnieuw in vraag te stellen: hoe voelt dit aan voor mij? Wat levert mij dat op? Hoe bevordert dit mijn groeiproces?

“Ik heb ongelooflijk veel interesses: muziek, dans, mode, theater… Maar ik slaag er niet in om daar effectief veel mee te doen. Toen de kinderen klein waren, dacht ik vaak: later als ze groot zijn, ga ik muziek studeren of kleren ontwerpen of lesgeven of… Maar ondertussen zijn de kinderen volwassen en het lukt nog altijd niet om aan iets te beginnen of het vol te houden. Ik blijf plannen en uitstellen. Onlangs begon ik met veel enthousiasme aan een cursus Engels. Dat ging een tijdje goed. Ik was heel blij dat ik eraan begonnen was. Maar toen mijn dochter vroeg of ik niet een tijdje kon oppassen op mijn kleinkind dacht ik toch weer: “dat Engels, dat stel ik toch even uit. Later zal het wel beter passen.” Maar zo gaat het altijd. En later wordt nu wel al heel laat. Ik ben ondertussen al 53. Ik heb het daar echt wel moeilijk mee. Ik laat zoveel tijd verloren gaan. En soms denk ik nu wel al eens van ‘ah, nu ben ik al te oud’ of ‘nu heb ik er de moed niet meer voor’. Zoveel gemiste kansen! Ik had zo graag een instrument willen bespelen, of iets met mijn zangtalent gedaan. Maar ja… Ik kreeg als verjaardagsgeschenk ooit een cadeaubon voor een gezichtsverzorging. Super leuk, tot ik merkte dat ik dat steeds weer had uitgesteld en de bon uiteindelijk vervallen bleek. Zonde vind ik dat! Ik hoop echt dat ik het ooit eens leer: plannen en mijn plannen ook effectief uitvoeren in plaats van uit te stellen. Want van uitstellen is in mijn geval vaak afstel gekomen.” 

Mijn advies voor de uitsteller

“Heel veel mensen weten wel wat ze willen, maar stellen dat telkens weer uit. Het is te druk, het past niet in hun leven, er komt iets tussen of het komt er gewoonweg niet van. Tiene ook. Ze heeft een idee, bijvoorbeeld ze wil in Barcelona naar de kapper om haar haar te laten kleuren. Maar ze komt er niet toe omdat ze toch naar een vergadering gaat die niet op haar agenda stond. Ze stelt geen prioriteiten. Ik raad uitstellers altijd aan om voortdurend aan zelfcoaching te doen: wat is voor mij het belangrijkst, wat heb ik nu nodig om mij goed te voelen. Waaruit moet ik kiezen en wat levert mij dat op? Als ik naar de kapper ga, hoe zal ik mij dan voelen? Als ik voor die vergadering kies, hoe zal ik mij dan voelen? Stel alles in vraag en maak gerichte keuzes. Tiene kiest op zo’n moment altijd voor anderen. Ze stelt zich ten dienste van anderen, Dat is niet verkeerd, ze krijgt daardoor een soort bevestiging, maar het is de kunst om een beter evenwicht te vinden. Een eigen doel stellen, streven naar iets , hiervoor een stappenplan maken en dit proberen te verwezenlijken. Of dat nu gaat om een boek schrijven of een dieet volgen, maakt niet uit. Stel jouw doelen en zoek de nodige voldoening in jezelf. Weet wie je bent en wat je nodig hebt om je goed te voelen. Tiene weet wat ze wil, maar ze kiest er niet voor. Als ze bewust kiest voor wat ze graag wil, zal ze veel meer bereiken en veel minder plannen op de lange baan schuiven.” Zorg ervoor dat je eigen ontwikkeling boven die van anderen staat want je kunt pas anderen goed helpen als je eerst voor jezelf zorgt!

Extra tips voor uitstellers:

• Maak een lijstje met vijf prioriteiten die voor jou belangrijk zijn en probeer minstens twee ervan in de nabije toekomst te realiseren.
• Het is niet erg om af en toe eens egoïstisch te zijn en voor jezelf te kiezen
• Schrijf een afspraak met jezelf in je agenda en wijk er niet vanaf
• Bekijk jezelf van op afstand en analyseer je denkpatroon. Wedden dat je inziet dat je vaker voor jezelf moet kiezen?
• Stel niet uit tot morgen wat je vandaag al kunt doen.

#3 De altijd bezige bij

Vera (38)

“Druk, druk, druk. Ik wil altijd zo veel mogelijk doen in zo weinig mogelijk tijd”

Vera is getrouwd met Koen en heeft twee kinderen, Muel (2) en Marie (5). Ze werkt fulltime in een verzorgingstehuis.

“Mijn leven zou je kunnen omschrijven als één woord: druk. Ik ben altijd bezig. Ik werk in een ploegensysteem, dat betekent vroege, late of middagshifts. Als ik thuis kom, wachten de kinderen en het huishouden. Als de kinderen uiteindelijk in bed liggen, ben ik te moe om nog veel te ondernemen. Ik wil ook altijd zo veel mogelijk doen in zo weinig mogelijk tijd. En daar word ik onrustig van. Tijd voor mezelf blijft er niet echt over. Ik heb het wel al geprobeerd. Vorig jaar deed ik bewust één keer per week aerobics omdat ik vond dat ik dat moest doen voor mijn gezondheid. Maar veel plezier heb ik er niet aan beleefd. Want dan werd het nog drukker: ’s avonds thuis komen, snel eten op tafel toveren, vlug tafel afruimen, de kinderen nog een nachtzoen geven, manlief met de rest achterlaten… Op zo’n manier lukt het natuurlijk ook niet om je te ontspannen. Bovendien heb ik ook niet zo veel vriendinnen. Vroeger kende ik heel veel mensen, maar door te trouwen en kinderen te krijgen, zijn mijn sociale contacten op een lager pitje komen te staan. Ik zou ook zo graag de dingen kunnen doen op mijn tempo. Probleem is dat ik verantwoordelijk wil blijven voor alles.
We hebben net een huis gebouwd. Mijn man klust veel in ons huis, ik neem een groot deel van het huishouden op mij. Dat zit gewoon in mijn opvoeding ingebakken. Ik heb om de veertien dagen een poetsvrouw. Dat zou wel meer kunnen, maar ik hou het ook graag zelf nog allemaal in handen. En ik probeer dan wel van die momenten nog het beste te maken. Maar toch zou ik het liever wat rustiger willen. Hoe geraak ik van die onrust en die gejaagdheid af?”

 
Mijn advies voor de bezige bijen onder ons

“Vera is de hele dag druk in de weer: met haar werk, de kinderen, het huishouden. Druk, druk, druk, nooit tijd genoeg, altijd gehaast om zo veel mogelijk te doen. Tijd voor zichzelf heeft ze nauwelijks of niet. Het is een heel herkenbaar fenomeen. Haar dagelijkse bezigheden vragen zoveel energie dat ze niet meer aan zichzelf toekomt. Als Vera meer kwaliteit wil in haar leven moet ze bewust tijd vrijmaken voor zichzelf. Maar dat is moeilijk want ze wil kost wat kost de touwtjes in handen houden. Ze heeft het gevoel dat het niet goed zal lopen als iemand anders het zal doen. Ze laat het ook toe dat haar omgeving die verantwoordelijkheid op haar schuift. Heel veel vrouwen zijn opgevoed met het idee dat het huis er piekfijn moet bijliggen, dat de was moet opgevouwen zijn en dat er op tijd en stond eten klaarstaat voor manlief. De meeste vrouwen leggen voor zichzelf die lat zo hoog. Is het zo erg als het eten een kwartiertje later klaar is of als de was een dag langer blijft liggen? Wie zal daar iets van zeggen ?
Vera droomt van een cursus interieur of houtbewerking. Van een citytrip of eens zalig niets doen. Ze moet dat gewoon doen Ze werkt in een ploegenstelsel. Dat betekent dat ze overdag soms thuis is. In plaats van al die tijd te spenderen aan de boodschappen en het huishouden, zou ze precies op zo’n moment kunnen kiezen voor zichzelf. Naar de kapper gaan, een uitgebreid bad nemen, eens uitwaaien. Of werk maken van die danscursus die ze zo graag wil volgen. Werken aan jezelf, tijd nemen voor jezelf geeft niet alleen jezelf meer kwaliteit maar iedereen in je gezin zal genieten van de positieve energie die je hierdoor zal uitstralen. Ze neemt geen initiatief omdat ze het niet leuk vindt om iets in haar eentje te ondernemen. Maar net zoiets zou haar meer sociale contacten opleveren. Wacht niet tot je een vriendin vindt die met je mee gaat. Want als die vriendin afhaakt, is de kans groot dat je ook zelf afhaakt Als individu leer je vanzelf meer mensen kennen!”

Vijf tips die echt werken

• Eerste stap naar meer tijd voor jezelf = werk laten liggen, negeren.
• Geef huishoudelijke taken uit handen: zoek een poetsvrouw of breng de strijk weg.
• Laat je niet meeslepen in dat jachtige bestaan dat de maatschappij ons oplegt.
• Stel je grenzen, durf nee te zeggen
• Zoek per week toch minstens één moment dat helemaal voor jezelf is. Plan het minutieus en organiseer het zo dat je met een gerust gevoel kunt vertrekken én genieten!

“Ik heb veel actie nodig in mijn leven. Feestjes, afspreken met vrienden, samen koken, op reis gaan… Dat doet mij bruisen. Mijn vriend zegt vaak al lachend dat ik een bruisbal ben, vol energie. Ik huppel van het één naar het ander, ben met alles tegelijk bezig. Ook nu: grondige verbouwingen, de voorbereiding van onze reis in Senegal… Bovendien heb ik een hele drukke job die veel energie vraagt. Ik vind het fantastisch om met al die dingen bezig te zijn, maar tegelijkertijd besef ik dat het allemaal wat veel is. Ik zie soms te laat in dat ik te veel hooi op mijn vork neem. En dan krijg ik maagpijn of geraak ik wat overspannen. Veel energie hebben, is een mooie eigenschap maar het is ook heel belastend. Ik zeg zelden nee. Als ik zie dat mijn ouders hulp kunnen gebruiken op de boerderij dan zeg ik wel dat ik kom helpen. Als vrienden geen oppas hebben gevonden en weg moeten, dan zeg ik: breng de kinderen maar naar mij, terwijl ik eigenlijk ook geen tijd heb of beter eens vroeg in bed zou kruipen. Maar ik doe dat allemaal zo graag! Toch besef ik dat ik mezelf wat meer tijd moet gunnen, want ik merk dat mijn hoofd op den duur helemaal vol raakt. Ik raas maar door en op een bepaald moment is alles opgebruikt. Dan kan ik niet meer relativeren en word ik emotioneel bij de kleinste tegenslag. Ik ben van nature heel positief en optimistisch. Het leven lacht me echt toe, maar heel soms is het allemaal te veel en dan durf ik wel eens diep te vallen. Misschien zou ik toch een beter evenwicht moeten vinden.”

“Liesje is zich heel bewust van zichzelf. Ze weet heel duidelijk wat haar sterkste en minder sterke kanten zijn. Ze is heel ambitieus en heeft veel energie. Mensen zoals Liesje krijg ik regelmatig over de vloer. Het is de huidige trend om heel snel te leven, met duizend en één dingen bezig te zijn en proberen alles tegelijk te doen. Ze zijn niet druk, maar hun leven raast aan hen voorbij. Ze hebben een heel boeiend leven maar af en toe eens een adempauze inlassen is niet erg. Liesje heeft die drukte nodig om zich goed te voelen. Maar ze mag niet vergeten dat ze af en toe eens stoom moet afblazen. Als je snel leeft, gaat het in je hoofd ook allemaal snel. Het is dan vooral de kunst om je hoofd leeg te maken. Niet blijven denken, maar echt iets gaan doen waar je je hoofd niet bij nodig hebt. Ruim een kast op, ga naar het containerpark en probeer ondertussen te ontspannen. Er zijn tal van opdrachten in een mensenleven die niet dringend maar toch nuttig zijn. Zo sla je twee vliegen in één klap. Wacht er vooral ook niet te lang mee. Als je voelt dat je hoofd vol geraakt, is het tijd om tot gedrag over te gaan. Op dit moment zit ze ook door de verbouwingen van haar huis in een uiterst drukke periode. Maar ik ben ervan overtuigd dat ze nadien ook weer met van alles zal bezig zijn. Dat is goed en leuk. Maar doe ook niet te veel ineens. Kies dan straks niet voor een cursus Engels, Spaans en naaien tegelijkertijd. Probeer voor elk stukje van je leven aan snelheid te minderen.”

Extra tips voor snelheidsduivels als Liesje

• Neem niet te veel hooi op je vork
• Maak bewuste keuzes en vraag je af wat het je kan opleveren
• Maak een planning: doe alles stap voor stap. Dat zal comfortabeler aanvoelen.
• Probeer met één ding tegelijk bezig te zijn.
• Leef heel bewust in het Nu.